W przypadku wydania decyzji, z którą się nie zgadzamy przysługuje od niej odwołanie. Odwołanie wnosi się w terminie 14 dni od dnia otrzymania decyzji, do organu wyższego stopnia. W przypadku ogłoszenia decyzji ustnie, termin ten liczy się od daty ogłoszenia. W każdej decyzji zamieszczone jest pouczenie, które wskazuje który organ będzie właściwy do rozpoznania odwołania (pouczenie na ogół znajduje się na samym końcu pisma). Istotnym jest, że odwołanie pomimo, iż kierowane jest do organu wyższej instancji, to wysyłamy je za pośrednictwem organu, który daną decyzję wydał. Termin 14 dni liczy od daty otrzymania decyzji lub jej ogłoszenia. Natomiast by został on dochowany istotnym jest data nadania w placówce pocztowej, bądź data złożenia odwołania w urzędzie, bez znaczenia jest kiedy rzeczywiście przesyłka pocztowa wpłynie do organu.
Wniesienie odwołania za pośrednictwem organu, który wydał daną decyzję jest istotne, gdyż organ ten ma możliwość zmiany swej decyzji w związku z wniesionym odwołaniem. Zgodnie z art. 132 § 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego, jeżeli odwołanie wniosły wszystkie strony, a organ administracji publicznej, który wydał decyzję, uzna, że to odwołanie zasługuje w całości na uwzględnienie, może wydać nową decyzję, w której uchyli lub zmieni zaskarżoną decyzję. Powyższe stosuje się także w przypadku, gdy odwołanie wniosła jedna ze stron, a pozostałe strony wyraziły zgodę na uchylenie lub zmianę decyzji zgodnie z żądaniem odwołania.
Wedle art. 128 Kodeksu postępowania administracyjnego (dalej: KPA), odwołanie nie wymaga szczegółowego uzasadnienia. Wystarczy, jeżeli z odwołania wynika, że strona nie jest zadowolona z wydanej decyzji. Przepisy szczególne mogą ustalać inne wymogi co do treści odwołania. W związku z czym, wystarczy opisać dlaczego z daną decyzją się nie zgadzamy. Możemy również zgłosić nowe dowody w odwołaniu.
Przy sporządzaniu odwołania warto mieć na uwadze zasady ogólne postępowania:
1. Zasada praworządności
art. 6 KPA, organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa.
2. Zasada prawdy obiektywnej
art. 7 KPA, w toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności, z urzędu lub na wniosek stron podejmują wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli.
3. Zasad pogłębiania zaufania
art. 8 § 1 KPA, organy administracji publicznej prowadzą postępowanie w sposób budzący zaufanie jego uczestników do władzy publicznej, kierując się zasadami proporcjonalności, bezstronności i równego traktowania.
4. Zasada udzielania informacji
art. 9 KPA, organy administracji publicznej są obowiązane do należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego. Organy czuwają nad tym, aby strony i inne osoby uczestniczące w postępowaniu nie poniosły szkody z powodu nieznajomości prawa, i w tym celu udzielają im niezbędnych wyjaśnień i wskazówek.
Organy administracji publiczne w toku całego postępowania obowiązane są przestrzegać powyższych zasad, stąd ich naruszenie może stanowić podstawę do odwołania.
Do czasu rozpoznania odwołania decyzja nie podlega wykonaniu. W przypadku gdy decyzji nadano rygor natychmiastowej wykonalności, w odwołaniu można wnosić o wstrzymanie wykonania decyzji. Wniosek ten należy uzasadnić.
Organ odwoławczy po rozpoznaniu odwołania może wydać następujące decyzje:
1) utrzymuje w mocy zaskarżoną decyzję albo
2) uchyla zaskarżoną decyzję w całości albo w części i w tym zakresie orzeka co do istoty sprawy albo uchylając tę decyzję – umarza postępowanie pierwszej instancji w całości albo w części, albo
3) umarza postępowanie odwoławcze.
Organ odwoławczy może także uchylić zaskarżoną decyzję w całości i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji, gdy decyzja ta została wydana z naruszeniem przepisów postępowania, a konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie.
Podkreślić należy, że wnosząc odwołanie w większości przypadków nie pogorszymy swojej sytuacji, albowiem zgodnie z art. 139 KPA, organ odwoławczy nie może wydać decyzji na niekorzyść strony odwołującej się, chyba że zaskarżona decyzja rażąco narusza prawo lub rażąco narusza interes społeczny.