Co zrobić kiedy gałęzie drzewa sąsiada rozrastając się przechodzą na naszą stronę granicy nieruchomości, czy wówczas możemy samodzielnie ściąć gałęzie.
Wezwanie do usunięcia
Zgodnie z art. 150 Kodeksu cywilnego, właściciel gruntu może obciąć i zachować dla siebie korzenie przechodzące z sąsiedniego gruntu. To samo dotyczy gałęzi i owoców zwieszających się z sąsiedniego gruntu; jednakże w wypadku takim właściciel powinien uprzednio wyznaczyć sąsiadowi odpowiedni termin do ich usunięcia.
W uchwale Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 26 lipca 1972 r., sygn. akt: III CZP 45/72, wskazano że w świetle przytoczonych unormowań właściciel gruntu, nad którym zwisają gałęzie z cudzego gruntu, może albo tolerować istniejący stan rzeczy, jeżeli sąsiad z własnej inicjatywy nie usunie gałęzi, albo też wezwać sąsiada do ich usunięcia z tym skutkiem, że niezastosowanie się do tego wezwania upoważnia wspomnianego właściciela gruntu do obcięcia gałęzi i zachowania ich dla siebie. Przysługujące mu z mocy art. 150 KC uprawnienie może wykonać na swój koszt. Skoro więc ustawa w wyżej przedstawiony sposób określa zakres uprawnień właściciela gruntu, którego sferę własności naruszają zwieszające się z sąsiedniego gruntu gałęzie i przechodzące z tego gruntu korzenie drzew, to nie może on skutecznie domagać się, aby sąsiad własnym działaniem, a więc na swój koszt, dokonał usunięcia korzeni i gałęzi, gdyż tak daleko nie sięga obowiązek tego sąsiada. Obowiązek jego bowiem sprowadza się do znoszenia tego, że właściciel gruntu sąsiedniego postąpi z korzeniami i gałęziami w myśl art. 150 KC. Sankcją więc wobec bezczynności sąsiada jest tylko ustawowe upoważnienie właściciela gruntu sąsiedniego do usunięcia gałęzi oraz korzeni we własnym zakresie i zachowania ich dla siebie.
W związku z powyższym, należy w pierwszej kolejności należy wezwać sąsiada do usunięcia gałęzi, które przechodzą na teren działki, wyznaczając sąsiadowi odpowiedni termin. W sytuacji nie usunięcia gałęzi przez sąsiada, można samodzielnie ściąć gałęzie i zachować je dla siebie.
Wyznaczenie terminu
W zakresie wyznaczenia terminu wskazano, iż wymóg wyznaczenia terminu „odpowiedniego” oznacza, że właściciel nieruchomości, z której zwieszają się gałęzie i owoce, powinien mieć dostateczny czas na zorganizowanie sobie wszystkiego, co jest niezbędne dla usunięcia. Przy wyznaczaniu terminu należy także wziąć pod uwagę, czy pora roku jest odpowiednia do dokonania tego rodzaju czynności. Na przykład, właściciel sąsiedniego gruntu nie będzie mógł skutecznie domagać się usunięcia owoców, które jeszcze nie dojrzały (K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. T. I. Komentarz. Art. 1–44910, Wyd. 10, Warszawa 2020).
Uznać należy, iż termin 14 dni na ścięcie gałęzi przez sąsiada wydaje się być termin dostatecznym, przy czym należy mieć na uwadze pogodę – w przypadku ciągłych opadów w okresie 14 dni zasadnym zdaje się przedłużenie owego terminu. Jednocześnie należy mieć należy na uwadze porę roku, czy ta nie sprzeciwia się takowym zabiegom.